ΑΝΩ ΘΟΛΟΣ

ΑΝΩ ΘΟΛΟΣ

Βόρεια του Παρανεστίου, 40 χιλιόμετρα από την πόλη της Δράμας και σε υψόμετρο 320 μέτρων, σε μια πλαγιά, είναι χτισμένος ο Άνω Θόλος.

Το παλιότερο όνομα του χωριού ήταν Καρατζά Κιοΐ, μετονομάστηκε σε Θόλο το 1927, μετά την εγκατάσταση εκεί προσφύγων από την Ανατολική Θράκη, τον Πόντο και την Μικρά Ασία, 62 οικογένειες,  συνολικά 227 άτομα. Η κοινότητα συστάθηκε με Β.Δ. στις 13-11-1919.

Το Καπνο-αγροκτηνοτροφικό χωριό άλλοτε, εγκαταλείφθηκε σταδιακά απ’ τους κατοίκους του. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 μόνιμοι κάτοικοι του Άνω Θόλου βρέθηκαν μόνο τέσσερα άτομα.

Ακολουθώντας το όνειρο για ένα καλύτερο μέλλον, σταδιακά, από το 1960 και μετά, οι κάτοικοι του Άνω Θόλου εγκατέλειψαν το χωριό και εγκαταστάθηκαν κάποιοι στο κοντινό Παρανέστι, κι άλλοι στη Δράμα, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, ενώ πολλοί εξ αυτών κατέληξαν στην Γερμανία, όπου ζουν μέχρι και σήμερα με τα παιδιά τους. Σταδιακά, ο Άνω Θόλος εγκαταλείφτηκε εξ ολοκλήρου. Στο Άνω Θόλο διατηρούν πλέον τις σταυρικές τους εγκαταστάσεις μόνο τρεις κτηνοτρόφοι.

 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Με Π.Δ. της 12-8-1924 ιδρύθηκε το 1/τάξιο μικτό Δημοτικό Σχολείο του προσφυγικού συνοικισμού Καρατζά-Κιοΐ της πρώην ομώνυμης κοινότητας. Ο Άνω Θόλος ανήκει στην εδαφική δικαιοδοσία του Δ.Δ. Θόλου του Δήμου Παρανεστίου και βρίσκεται σε απόσταση 5 χιλ. απ’ αυτόν.

Την περίοδο της Βουλγαρικής κατοχής (1941-1944) το Σχολείο ανέστειλε τη λειτουργία του. Το 1963 προήχθη σε 2/θέσιο, υποβιβάστηκε σε 1/θέσιο το 1968 και καταργήθηκε το 1951 λόγω έλλειψης μαθητών.

Το Δημοτικό Σχολείο Άνω Θόλου την περίοδο 1940 είχε 40 μαθητές στο δυναμικό του, το 1951 αυξήθηκαν στους 68 για να μειωθούν το 1961 στους 56 και το 1981 να φοιτούν σ’ αυτό μόνον 5 μαθητές.

Το Δημοτικό Σχολείο στην αρχή στεγαζόταν σε παλιό τουρκικό διδακτήριο. Οι κάτοικοι του συνοικισμού αποφάσισαν να ανεγείρουν νέο διδακτήριο τη διετία 1932-1933 γκρεμίζοντας το υπάρχον κτήριο και το παρακείμενο τέμενος.

Το νέο διδακτήριο χρηματοδοτήθηκε από την Επιτροπή Παραμεθορίων. Το έργο είχε αναλάβει ο εργολάβος Γιώργος Καλλιπολίτης. Το νέο διδακτήριο διέθετε αίθουσα διδασκαλίας, γραφείο και κατοικία δασκάλου.

Την περίοδο της Βουλγαρικής κατοχής υπέστη ζημιές οι οποίες αποκαταστάθηκαν μετά την απελευθέρωση.

Το 1981 μετά την κατάργησή του με απόφαση του ΥΠ..Ε.Π.Θ. η χρήση του παραχωρήθηκε στην τότε Κοινότητα Θόλου.

Στην αυλή του Σχολείου υπάρχει ακόμη το μνημείο που στήθηκε στη μνήμη όλων όσων θυσιάστηκαν για την ελευθερία της πατρίδας μας. Το μνημείο θεμελιώθηκε στο 20-12-1951.


ΤΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ

Το Κοινοτικό κατάστημα του Άνω Θόλου στεγαζόταν σε μια μονώροφη τουρκική κατοικία, η οποία πυρπολήθηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου. Το 1949 η έδρα της κοινότητας μεταφέρθηκε στον οικισμό Κάτω Θόλο.

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Στο κέντρο του χωριού, δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο, βρίσκεται ο Ιερός Ναός του  του Αγίου Γεωργίου, που ανοίγει και πανηγυρίζει κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου. Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, προσφέρεται στους πιστούς το παραδοσιακό φαγητό κεσκέκ.

ΤΟ ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΤΩΝ ΘΟΛΙΩΤΩΝ

Στο εγκαταλελειμμένο πλέον χωριό, μια φορά το χρόνο, μετά τον Δεκαπενταύγουστο, πραγματοποιείται το Αντάμωμα των Θολιωτών. Την ημέρα αυτή,  μνήμες μιας άλλης Ελλάδας ζωντανεύουν στο χώρο μεταξύ εκκλησίας και Δημοτικού Σχολείου, που κάποτε αγόρια και κορίτσια χορεύανε, γελούσαν και έκαναν αθώα όνειρα.

Το αντάμωμα τους είναι καρπός μιας γενναίας πρωτοβουλίας των απογόνων του χωριού, που δημιούργησαν μια ομάδα στο facebook και στην συνέχεια οργάνωσαν το ετήσιο αντάμωμα μαζί με άλλες πρωτοβουλίες για να μην σβήσει, όπως οι ίδιο λένε, η ιστορία του χωριού, να μην σταματήσει να χτυπάει η καμπάνα της εκκλησίας.

ΕΝΑ ΧΩΡΙΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ

Μπορεί το χωριό να έχει εγκαταλειφθεί, μπορεί τα υπέροχα αρχοντικά
πετρόχτιστα σπίτια του να χάνονται μέσα στην πυκνή βλάστηση,
όμως, όσα άντεξαν, σε πείσμα των καιρών, διατηρούν ακόμη την αρχοντιά τους, η οποία και θα μπορούσε να παραμείνει αναλλοίωτη στο χρόνο, αν είχαν την στοιχειώδη προσοχή των ιδιοκτητών τους.

            Περίεργο συναίσθημα η νέκρωση ενός τόπου. Άνθρωποι που γεννήθηκαν εκεί, να χάνουν το σημείο αναφοράς τους. Ακόμα και να θέλουν να επιστρέψουν ή να επισκεφτούν τον τόπο που γεννήθηκαν, ξέρουν ότι δεν υπάρχει πια τίποτα ζωντανό εκεί, πέρα από τις αναμνήσεις τους…

Μια κρήνη του 1931 να αναζητά ανθρώπους για να τους δροσίσει με το παγωμένο της νερό, ένα Ηρώο, εις μνήμην των  υπέρ Πίστεως και Πατρίδος Πεσόντων που στέκει εκεί μάρτυρας των αιώνιων αξιών ενός πληγωμένου τόπου, και πιο κει, οι σφαλισμένες θύρες του Δημοτικού Σχολείου που άλλοτε έσφυζε από ζωή, με τις φωνές των παιδιών να αντιλαλούν σ’ όλο το χωριό. Αυτό επέμεινε από τον Άνω Θόλο. ​θεμελιώθηκε στις 20.12.51