ΤΡΑΧΩΝΙ

ΤΟ ΤΡΑΧΩΝΙ

Στα σύνορα με τη Βουλγαρία, στο πιο αραιοκατοικημένο ανατολικό κομμάτι του Δήμου Παρανεστίου, ο χάρτης γεμίζει από ερείπια. Κάπου εκεί, όπου η φύση οργιάζει, απαρνούμενη τα «ανθρώπινα», βρίσκεται το ερειπωμένο Τραχώνι.

Μέσα στις βελανιδιές, τις όστριες, τις κερασιές και τις καστανιές, δίπλα στα μονότοξα γεφύρια και τους εντυπωσιακούς καταρράκτες, φωλιάζει το Τραχώνι. Τα σπίτια που απομένουν όρθια, είναι πλέον λιγοστά, μαρτυρούν όμως ότι, ο οικισμός γνώρισε στο παρελθόν καλύτερες μέρες.



Η παλιά ονομασία του Μπαλαμπάν, μετονομάστηκε σε Τραχώνι, με Δ. τη 1-4-1927. Στο χωριό εγκαταστάθηκαν 47 οικογένειες προσφύγων, συνολικά 196 άτομα.

Το ερειπωμένο Τραχώνι (Μπαλαμπάν) ανήκει στην εδαφική δικαιοδοσία του Δημοτικού Διαμερίσματος Σίλλης, του Δήμου Παρανεστίου και βρίσκεται Β.Α. της έδρας του Δήμου σε απόσταση 25χιλ. απ’ αυτήν.



Η ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ

Πριν την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία,
στον οικισμό κατοικούσαν ανταλλάξιμοι μουσουλμάνοι. Το 1928 στο Τραχώνι ζούσαν 219 κάτοικοι, οι 196 εκ των οποίων ήταν Έλληνες, πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο.





Το 1940 το Τραχώνι ήταν ένα μεγάλο χωριό, μια κωμόπολη με 508 κατοίκους. Σήμερα θεωρείται κι αυτό το χωριό νεκρό, αν και μένουν δυο οικογένειες κτηνοτρόφων και διατηρούνται κάποια σπίτια. Και πώς να μη φύγουν άλλωστε οι κάτοικοι του Τραχωνίου οι οποίοι για δεύτερη φορά υπέστησαν το μαρτύριο της προσφυγιάς και του διωγμού.



Αφού έζησαν το δράμα του 1922, βρέθηκαν και πάλι σε νέα οδυνηρή κατοχή, αυτή των Βουλγάρων. Και ξανά είδαν να εκτελούνται, από τις αρχές κατοχής, 27 αθώοι άνδρες του χωριού, στις 12-8-1944, στη θέση «σιδηρά πύλη», ντύνοντας στα μαύρα τις γυναίκες του χωριού.



Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το χωριό εκκενώθηκε και οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να μετοικήσουν νοτιότερα στο Παρανέστι, όμως το 1941 επέστρεψαν στις εστίες τους.



Οι κάτοικοι του Τραχωνίου συμμετείχαν ενεργά στην Εθνική Αντίσταση ως μέλη και τροφοδότες των εθνικιστικών ανταρτικών ομάδων του Αντών Τσαούς. Στις αρχές Αυγούστου του 1944, η ευρύτερη περιοχή κοντά στο Τραχώνι έγινε θέατρο σύγκρουσης ανάμεσα στον βουλγαρικό στρατό και τους Έλληνες εθνικιστές αντάρτες, καθώς σε κοντινή απόσταση έδρευε ένα από τα αρχηγεία των ανταρτών.



Στις 11 Αυγούστου, οι βουλγαρικές δυνάμεις αιχμαλώτισαν περίπου 30 κατοίκους του Τραχωνίου (στην πλειονότητά τους αντάρτες που είχαν επιστρέψει προσωρινά για αγροτικές εργασίες) σε ορεινή θέση κοντά στον οικισμό και ακολούθως τους εκτέλεσαν. Στον τόπο της εκτέλεσης υπάρχει σήμερα μνημείο με τα ονόματα των πεσόντων, καθώς και ηρώο στο νεκροταφείο του Παρανεστίου.

Ο οικισμός καταργήθηκε επίσημα το 1961. Σήμερα οι Τραχωνίτες βρίσκονται κυρίως στο Παρανέστι, στη Δράμα, Θεσσαλονίκη, Ξάνθη, Καβάλα, Βέροια, Αθήνα και στο εξωτερικό (Γερμανία και ΗΠΑ).

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΓΕΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ο πετρόχτιστος Ιερός Ναός στο Τραχώνι, αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου, εξωτερικά σου δίνει την εντύπωση πως πρόκειται για έναν περικαλλή Ναό, εσωτερικά όμως, είναι πέραν του δέοντος λιτός, έχοντας τα απαραίτητα για την τέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων των πιστών.

Ο Ναός πανηγυρίζει την ημέρα γένεσης της Θεοτόκου στις 8 Σεπτεμβρίου και την ημέρα αυτή επισκέπτονται αρκετοί πιστοί το Τραχώνι για να λειτουργηθούν στη χάρη Της.



Στην είσοδο του Ναού έχει τοποθετηθεί πλάκα με τα ονόματα των Τραχωνιτών που έχασαν τη ζωή τους μαχόμενοι για την ελευθερία της Πατρίδας τους, από τα στρατεύματα κατοχής. Την αποφράδα εκείνη περίοδο, το Τραχώνι και οι κάτοικοι του υπέστησαν τα πάνδεινα. Ακόμη και ο Ιερός Ναός καταστράφηκε. Μόνον οι εξωτερικοί τοίχοι του Ναού είχαν απομείνει. Ωστόσο, οι λιγοστοί κάτοικοι του, αποκατέστησαν τις ζημιές με τη δύναμη της Μεγαλόχαρης Παναγιάς.



ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Με Π.Δ. της 12-3-1925 ιδρύθηκε το 1/τάξιο μικτό Δημοτικό Σχολείο του προσφυγικού συνοικισμού Μπαλαμπάν, της πρώην Κοινότητας Κατούν.

Το Σχολείο ιδρύθηκε υπό τον όρο οι πρόσφυγες να επισκευάσουν με δικά τους έξοδα το εγκαταλελημμένο διδακτήριο των Τούρκων που αποχώρησαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών.

Το Σχολείο καταργήθηκε το 1936 λόγω έλλειψης μαθητών, επανιδρύθηκε το 1938, ανέστειλε τη λειτουργία του την περίοδο της Βουλγαρικής κατοχής (1941-1944) και την περίοδο του Εμφύλιου πολέμου (1848-1950). Το 1940, φοιτούσαν στο Σχολείο 86 μαθητές. Το Σχολείο καταργήθηκε οριστικά το 1995, λόγω εκπατρισμού των οικογενειών του συνοικισμού.

Το Δημοτικό Σχολείο Τραχωνίου, στην αρχή στεγαζόταν σε παλιό τουρκικό ξενώνα, λιθόκτιστο και κεραμοσκεπή. Ο ξενώνας αυτός, αφού πρώτα επισκευάστηκε και διαμορφώθηκε καταλλήλως, φιλοξένησε τους μαθητές μέχρις ότου το Δημοτικό Σχολείο αποκτήσει δικό του διδακτήριο. Το παλιό αυτό κτήριο ήταν ημιδιώροφο και διέθετε 4 δωμάτια και σαλόνι.

Μετά το έτος 1930 ανεγέρθηκε το νέο διδακτήριο υπό τις Εποπτείας Παραμεθορίων. Σήμερα, το διδακτήριο βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση και χρησιμοποιείται ως χορταποθήκη από τους κτηνοτρόφους.