ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΒΟΛΕΙΑΤΟ ΑΗΔΟΝΟΚΑΣΤΡΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟΥ

ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΥΒΟΛΕΙΑΤΟ ΑΗΔΟΝΟΚΑΣΤΡΟ ΠΑΡΑΝΕΣΤΙΟΥ

Στο ύψωμα Κομνία, στους γειτονικούς λόφους και πλησίον της σιδηροδρομικής γραμμής, στην ευρύτερη περιοχή του Αηδονόκαστρου, υπάρχουν παρατημένα δεκάδες υπόγεια και υπέργεια πολυβολεία και καταφύγια.

Οι πολεμικές αυτές κατασκευές αποτελούν μέρος του μεγαλύτερου ελληνικού οχυρωματικού έργου στην νεότερη ιστορία της χώρας μας. Κατασκευάστηκαν κατά την δεκαετία του 1930 με σκοπό την αμυντική θωράκιση της Ελλάδας σε περίπτωση εισβολής από Βορρά, κατά μήκος της Ελληνοβουλγαρικής μεθορίου, γνωστή ως "γραμμή άμυνας Μεταξά".

Την περίοδο 1933 – 1941, έλαβε χώρα μια τιτάνια προσπάθεια οχύρωσης των πλέον ευαίσθητων συνόρων της χώρας στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη, για να αντιμετωπιστεί ο κίνδυνος από τη Βουλγαρία, τη μόνη δύναμη στα Βαλκάνια που επιδίωκε την αλλαγή των συνόρων, ο λόγος για τον οποίο δεν συμμετείχε στο Βαλκανικό Σύμφωνο.

Η οχυρωματική αυτή γραμμή που έλαβε το όνομά της από τον τότε πρωθυπουργό και υπουργό Εθνικής Άμυνας της Ελλάδας, Ιωάννη Μεταξά, αποτελούνταν κυρίως από υπόγειες σήραγγες που περιελάμβαναν επιμέρους επίγεια οχυρά συγκροτήματα, με παρατηρητήρια, πυροβολεία, πολυβολεία κ.λπ., καθώς και μία τεράστια ανάπτυξη αντιαρματικών τάφρων, ζωνών αντιαρματικών σιδηροπηγμάτων και σκυροδέματος σε διπλές και τριπλές γραμμές ανάσχεσης, που στο σύνολό του για την εποχή του και με τα τότε ελληνικά δεδομένα, αποτέλεσε ένα τιτάνιο έργο.

Η «Γραμμή Μεταξά», το μέγιστο τεχνικό έργο της Ελλάδας κατά πολλούς, κατά τον περασμένο αιώνα. κόστισε τελικά στο Ελληνικό Δημόσιο 1.457.975.336 δρχ., κάτι που οφείλεται στη φύση, τον αριθμό και τη θέση των έργων, καθώς και από τον διπλασιασμό των τιμών των υλικών στη διεθνή αγορά, εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης.

Τα συγκεκριμένα αμυντικά έργα βρίσκονται στους λόφους και στις πλαγιές πέριξ του χωριού Αηδονοκάστρου. Την ακριβή τους θέση, ωστόσο, την κρατάμε μυστική για ποικίλους λόγους και κυρίως για την προστασία των ίδιων των έργων, από επίδοξους και κακόβουλους επισκέπτες.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΑ ΠΟΛΥΒΟΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΤΟΥ ΑΗΔΟΝΟΚΑΣΤΡΟΥ

Σε λόφο κοντά στο Αηδονόκαστρο υπάρχουν αρκετά κτίσματα τα οποία προδίδουν την στρατηγική σημασία του συγκεκριμένου τόπου. Ένας λόφος που προσφέρει καλή θέα και οπτικό έλεγχο στην περιοχή λίγο πριν το ποτάμι του Νέστου.

Μπαίνοντας δεξιά υπάρχουν θέσεις για την τοποθέτηση υλικών και πυρομαχικών

Η στρατηγική αξία των δικτύων μεταφοράς σταθερής τροχιάς (σιδηρόδρομος) τα κατατάσσει πρώτα στην λίστα επικινδυνότητας εν καιρό πολέμου και η ανάγκη προφύλαξης και άμυνας τους σε περίπτωση πολεμικών συγκρούσεων είναι επιτακτική. Για το λόγο αυτό, καθ’ όλο το μήκος του σιδηρόδρομου, στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης, βρίσκουμε διάσπαρτα πολυβολεία χτισμένα σε στρατηγικά σημεία, υψώματα και κοιλώματα, με σκοπό την προφύλαξη των περασμάτων του σιδηρόδρομου.

Τα πολυβολεία αυτά είναι συνήθως υπέργεια και έχουν κυκλικό σχήμα με μια προφυλασσόμενη από ένα εξωτερικό τοιχίο, είσοδο. Μικρές οπές στα εσωτερικά τοιχία τους, έχουν σκοπό την τοποθέτηση των πολυβόλων.

Η ευρύτερη περιοχή βρίθει από παρόμοιες αμυντικές κατασκευές και προσφέρει ένα τοπίο για τους λάτρεις της αναζήτησης παρόμοιων κατασκευών στην φύση με ατελείωτες εκπλήξεις. Ο εντοπισμός και η πρόσβαση σήμερα στις κατασκευές αυτές δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς δεν υπάρχουν δρόμοι προς τα περισσότερα και όντας αφημένα στην τύχη τους, καταρρέουν και χάνονται κάτω από την επίδραση των φυσικών συνθηκών.

Παρόλο που έχουν περάσει πολλά χρόνια από την κατασκευή τους και την τελευταία τους χρήση, πολλά από αυτά παραμένουν σε άριστη κατάσταση. Ευχόμαστε να μην χρειαστεί να ξαναχρησιμοποιηθούν για ανάγκες παρόμοιες με αυτές που χτίστηκαν, αλλά μόνο για τουριστικούς λόγους και σαν επισκέψιμα μνημεία - μάρτυρες της ιστορίας του τόπου μας.

Πηγή:

Στοιχεία αντλήθηκαν από το διαδικτυακό τόπο: https://geomythiki.blogspot.gr

Με οδηγό σας τη σήμανση, παίρνετε το δρόμο για τον οικισμό του Τραχωνίου. Διασχίζετε το Αρκουδόρεμα και φτάνετε, ύστερα από μερικές εκατοντάδες μέτρα, στο πρώτο μονότοξο γεφύρι, το οποίο θεωρείται πως είναι το μεγαλύτερο του είδους του στην Ανατολική Μακεδονία. Βρίσκεται ανάμεσα σε σκλήθρα και ιτιές που παρακολουθούν κατά πόδας την πορεία του ρέματος.

Συνεχίστε τη διαδρομή σας ανάμεσα σε Βελανιδιές, οστριές, κερασιές και καστανιές. Ο χωματόδρομος είναι ιδιαίτερα ελικοειδής και ανηφορικός, δύσβατος για συμβατικά αυτοκίνητα, ακόμη και το καλοκαίρι.

Πίσω από την κορυφή του βουνού στο οποίο σκαρφαλώνετε, κουρνιάζει το Τραχώνι. Τα σπίτια που απομένουν όρθια είναι πλέον λιγοστά, μαρτυρούν όμως ότι ο οικισμός γνώρισε στο παρελθόν καλύτερες μέρες. Το 1940, το Τραχώνι είχε 540 κατοίκους!

Από την έξοδο του χωριού ξεκινά ένα μονοπάτι με ανατολική κατεύθυνση που οδηγεί σε ένα από τα πολλά γεφύρια της περιοχής. Ο δασικός δρόμος, μετά από εφτά ακόμη χιλιόμετρα και κατεύθυνση νοτιοανατολική, σας φέρνει σε απόσταση τριακοσίων μέτρων από τον μνημειακό καταρράκτη του Τραχωνίου (γνωστό και ως καταρράκτη του Λειβαδίτη).

Για να φτάσετε στον καταρράκτη, θα χρειαστεί να πεζοπορήσετε σε ένα ήπιο μονοπάτι πνιγμένο στις οξιές, τα σφεντάμια, τους φράξους και τις φλαμουριές. Το θέαμα που θα αντικρίσετε φτάνοντας στο τέλος της διαδρομής θα σας αποζημιώνει πλουσιοπάροχα.

Το νερό πέφτοντας με ορμή από ύψος 40 μέτρων προκαλεί αισθήματα δέους, ανάλογα με εκείνα που γεννά μέσα σας κάθε επιβλητικό φυσικό φαινόμενο.

Η διαμόρφωση του χώρου σας προσφέρει τη δυνατότητα να θαυμάσετε τον καταρράκτη από θέση και απόσταση, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ιδανικές.

Αρκετές φορές το χειμώνα ο καταρράκτης παγώνει και τα αιωρούμενα κρύσταλλα σπάνε με εκκωφαντικό θόρυβο, όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει.

Οι πιο τολμηροί μπορούν να προσεγγίσουν τη βάση του καταρράκτη. Πρέπει όμως να γνωρίζουν ότι τα βράχια γλιστράνε πολύ και το νερό (ακόμα και το καλοκαίρι), είναι παγωμένο.

Στη διαδρομή θα συναντήσετε και το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε6, το οποίο καταλήγει στη βάση του καταρράκτη.

Η αφετηρία του μονοπατιού βρίσκεται 7 χιλιόμετρα (χωματόδρομος), μετά τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Τραχώνι. Το μονοπάτι διασχίζει δάσος οξιάς και έχει μήκος μόλις 300 μέτρα με ήπια κλίση.