ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΘΗΣΑΥΡΟΥ & ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗΣ

ΤΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΘΗΣΑΥΡΟΥ & ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗΣ

Λίγες είναι οι περιπτώσεις εκείνες, που ένα εντυπωσιακό τεχνικό έργο όχι μόνο δε προσβάλει την εικόνα του φυσικού περιβάλλοντος αλλά φαίνεται σαν να ταιριάζει με αυτό. Μια τέτοια συνύπαρξη, φύσης και τεχνολογίας, αποτελεί το υδροηλεκτρικό συγκρότημα Νέστου, στα ορεινά της Δράμας, στο Δήμο Παρανεστίου, 45 περίπου χιλιόμετρα από την πόλη της Δράμας.

Τα φράγματα της Πλατανόβρυσης και του Θησαυρού έχουν δυο σημαντικές πρωτιές. Το τελευταίο, το φράγμα του Θησαυρού, είναι το μεγαλύτερο λιθόρριπτο (δηλαδή χωμάτινο) φράγμα των Βαλκανίων.

Το φράγμα της Πλατανόβρυσης, έχει μια πρωτοποριακή κατασκευή καθώς αποτελεί το πρώτο φράγμα από κυλινδρούμενο σκυρόδεμα για την παρασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκε ως βασικό υλικό η ιπτάμενη τέφρα των θερμοηλεκτρικών σταθμών της Πτολεμαΐδας, επιτυγχάνοντας μεγάλα οικονομικά οφέλη στη ΔΕΗ και σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη στο φυσικό τοπίο της περιοχής.

Μετά από ένα πέταλο που σχηματίζει ο Νέστος, η φυσική ομορφιά δίνει τη θέση της στο επιβλητικό φράγμα της Πλατανόβρυσης, το πρώτο από τα δυο μεγάλα τεχνικά έργα που έχουν κατασκευαστεί στην περιοχή. Εκεί, βρίσκονται επίσης, οι εγκαταστάσεις και οι υποδομές της ΔΕΗ για τους εργαζόμενους στο υδροηλεκτρικό συγκρότημα. Το φράγμα της Πλατανόβρυσης έχει ύψος 95 μέτρα και όγκο 450.000 κυβικά μέτρα. Οι εικόνες του τεχνικού έργου είναι πραγματικά εντυπωσιακές και φανερώνουν τις παρεμβάσεις του ανθρώπου για να τιθασεύσει την ορμή του ποταμού κι όχι μόνο.

Τρία περίπου χιλιόμετρα βορειοδυτικά συναντάμε το φράγμα του Θησαυρού, το μεγαλύτερο λιθόρριπτο φράγμα των Βαλκανίων, συνολικού όγκου 11.000. 000 κυβικών μέτρων και 175 μέτρων ύψους. Η μέγιστη χρήσιμη ικανότητα αποθήκευσης του ταμιευτήρα του είναι 565.000.000 κ.μ. νερού. Η λεκάνη του ποταμού Νέστου στη θέση του Θησαυρού είναι 3.698 τετραγωνικά χιλιόμετρα για τη ροή του ποταμού και 4.263 τετραγωνικά χιλιόμετρα για τις πλημμύρες του ποταμού. Το υπόγειο εργοστάσιο είναι τοποθετημένο στο δεξιό αντέρεισμα σε βάθος 400 μέτρων. Λειτουργούν συνολικά τρεις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας των 100 μεγαβάτ η καθεμιά, ενώ η ετήσια παραγόμενη ηλεκτρικής ενέργειας είναι 440 γιγαντοβατώρες.

Όσο εντυπωσιακά και αν είναι τα τεχνικά χαρακτηριστικά του φράγματος, δεν συγκρίνονται με την καθ’ όλα εντυπωσιακή εικόνα του ταμιευτήρα του Νέστου πίσω από το φράγμα. Η λίμνη που σχηματίζεται εκεί εκτείνεται κατά μήκος της παλιάς κοίτης του ποταμού κάνοντας τον Νέστο να φαντάζει από ψηλά σαν μια θάλασσα.

Η αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών που διασχίζει ο Νέστος, η άρδευση των αγροτικών εκτάσεων και βέβαια η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη δύναμη του νερού, είναι τα σημαντικότερα οφέλη που έχει αποκομίσει ο άνθρωπος από την αξιοποίηση και την εκμετάλλευση των δυο φραγμάτων, τα οποία αποτελούν μέρος ενός συνολικότερου εθνικού σχεδιασμού για τη συμβολή που έχουν τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας. Να σημειωθεί ότι σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν περί τους 24 μεγάλους και μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς με σημαντικά οφέλη για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.

Η ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Το Υ/Η φράγμα Θησαυρού: υπερθαλάσσιο υψόμετρο φράγματος 390 μ., ύψος φράγματος 175 μ., υψόμετρο στάθμης λίμνης 320-380 μ., επιφάνεια λίμνης 18 τετρ. χλμ., παραγόμενη ενέργεια 426 GWh.

Το Υ/Η φράγμα Πλατανόβρυσης: υπερθαλάσσιο υψόμετρο φράγματος 230,5 μ., ύψος φράγματος 95 μ., υψόμετρο στάθμης λίμνης 223,5-227,5 μ., επιφάνεια λίμνης 3,25 τετρ. χλμ., παραγόμενη ενέργεια 248 GWh.

Το υδροηλεκτρικό έργο της Πλατανόβρυσης αξιοποιεί τα νερά του ποταμού Νέστου και βρίσκεται 50χλμ. ανατολικά από την πόλη της Δράμας. Σε απόσταση 12χλμ. ανάντη από αυτό υπάρχει το ΥΗΕ Θησαυρού, το οποίο χρησιμοποιεί τον ταμιευτήρα της Πλατανόβρυσης, ως κατάντη ταμιευτήρα, απ’ όπου θα αντλεί με ανάστροφη λειτουργία των μονάδων του τις απαιτούμενες ποσότητες νερού, οι οποίες δεν καλύπτονται από τις φυσικές απορροές της δικής του λεκάνης.

Οι εργασίες κατασκευής του υδροηλεκτρικού έργου Πλατανόβρυσης ξεκίνησαν το Νοέμβριο του 1992 και ολοκληρώθηκαν το 1998.

Το ΥΗΕ Πλατανόβρυσης αποτελείται από την σήραγγα εκτροπής μήκους 481 μ., ενώ είναι το δεύτερο υψηλότερο φράγμα από RCC στην Ευρώπη, με ύψος 95 μ. Ο σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του έργου βρίσκεται κατάντη πόδα του φράγματος και ο κύριος εκχειλιστής στο δεξιό αντέρεισμα περιλαμβάνει δύο τοξωτά θυροφράγματα και μία κεκλιμένη σήραγγα συναρμογής με τη σήραγγα εκτροπής, μέγιστης παροχής 2030 κ.μ./δευτ.

Το υδροηλεκτρικό φράγμα Πλατανόβρυσης είναι διπλά οικολογικό κι αυτό γιατί εκτός από την «καθαρή» ενέργεια που παράγει, κατά την κατασκευή του «γλίτωσε» το περιβάλλον από την απόρριψη πολλών τόνων ιπτάμενης τέφρας, αφού το σκυρόδεμα του φράγματός αποτελείται σε μεγάλο ποσοστό ακριβώς από αυτό το υλικό, το οποίο αντλήθηκε από το παρακείμενο Ατμοηλεκτρικό Εργοστάσιο Λιγνίτη της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, που δυστυχώς παράγει, ως παραπροϊόν της καύσης του λιγνίτη, μεγάλες ποσότητές του. Έτσι λοιπόν, αντί αυτές οι ποσότητες τέφρας να απορριφθούν στο περιβάλλον με τα γνωστά άσχημα αποτελέσματα, χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του φράγματος της Πλατανόβρυσης και κατά συνέπεια την παραγωγή «καθαρής» ηλεκτρικής ενέργειας.